ปัญหาที่จะเกิดขึ้นกับรถยนต์นั้นถ้าจะมีการจัดอันดับท็อปเทนกันแล้ว ปัญหาเรื่องเครื่องร้อน (Engine high temperature) น่าจะอยู่อันดับแรก หลายๆ ครั้งเกิดจากสาเหตุเล็กนิดเดียว ก็ทำความเสียหาย ให้กับเครื่องยนต์ได้อย่างมากมายถึงกับต้องยกเครื่องเปลี่ยนเครื่องกันทีเดียว
แต่ถ้าหากผู้ใช้รถทำความเข้าใจในเรื่องของระบบระบายความร้อนหรือระบบหล่อเย็น (Cooling system) ได้พอสมควรสาเหตุที่เกิดจากจุดเล็กๆ นั้น ได้รับการแก้ไขอย่างทันท่วงที ค่าใช้จ่ายก็จะไม่มากนัก ที่จริงแล้วสาเหตุที่ทำให้เครื่องร้อนนั้น ก็คือ การระบายความร้อนในระบบบกพร่อง การระบายความร้อนในเครื่องยนต์ก็อาศัยน้ำ เป็นตัวนำพา ถ้าการนำพาหรือการไหลเวียนของน้ำในระบบติดขัดเดินทางไม่สะดวก เครื่องก็จะร้อน ปริมาณน้ำที่ไหลเวียนในระบบไม่ดีพอเครื่องก็จะร้อน น้ำถูกนำพามาที่ตัวระบายความร้อนแล้วตัวระบายความร้อนทำงานไม่ดีพอ เครื่องก็จะร้อน ก็ต้องมาไล่ดูกันเป็นเรื่องๆ ไป

วันนี้ก็ต้องเริ่มกันที่ หม้อน้ำ(Radiator) ใช่ครับ หม้อน้ำของรถยนต์มีใว้เพื่อระบายความร้อนของเครื่องยนต์ที่เกิดจากการทำงานของเครื่องยนต์ ก่อนๆ นี้ หม้อน้ำจะเป็นแบบเหล็กทั้งดุ้น ตัวรังผึ้งหรือท่อทางเดินน้ำในหม้อน้ำก็อาจจะทำจากอะลูมิเนียมหรือทองแดงเช่นเดียวกับ ครีบระบายความร้อน (Fins) ทำเป็นเส้นบางเฉียบวางเรียงรายต่อเนื่องกันรอบๆ ท่อทางเดินของท่อน้ำ

หม้อน้ำรั่วก่อนนี้แก้ไขได้ด้วยการเชื่อม หรือบัดกรี แต่หม้อน้ำรั่วในรถปัจจุบันเกิดจากการแตกหักของพลาสติกและการเสื่อมสภาพหรือเสียรูปของยางที่อัดแน่นกันอยู่ก็ต้องเปลี่ยนกันใหม่ทั้งลูก แต่การแก้ไขเพื่อที่จะเสียเงินได้น้อยกว่าการเปลี่ยนทั้งลูกก็สามารถที่จะทำได้คือการเปลี่ยนกรอบจากพลาสติกเป็นเหล็กหรือทองแดงท่อทางน้ำจากอะลูมิเนียมก็เปลี่ยนเป็นทองแดง

รถเครื่องร้อนต้องแก้ปัญหาตามระบบอย่างถูกวิธี ก่อนนี้ เกิดความกลัวว่าหม้อน้ำเล็กเกินไปจุน้ำได้น้อยจะทำให้เครื่องเกิดปัญหาเรื่องเครื่องร้อน อยากจะทำความเข้าใจว่ารถยนต์สมัยใหม่นั้นการระบายความร้อนของเครื่องยนต์ที่มีประสิทธิภาพได้มากที่สุดก็คือขนาดของหม้อน้ำ ที่ถูกกำหนดมาในแต่ละยี่ห้อแต่ละรุ่นจะกำหนดไว้ตายตัวว่าจะมีความจุได้เท่าไร การขยายหม้อน้ำเพื่อที่จะให้จุน้ำได้มากๆ นั้นเป็นความเข้าใจที่ไม่ถูกต้องนัก เพราะหม้อน้ำมีหน้าที่ระบายความร้อนออกให้เร็วที่สุดไม่ใช่กระติกน้ำร้อนที่จะเก็บกักเอาความร้อนเก็บไว้

ปัญหาที่เกิดจากหม้อน้ำก็ดูเหมือนจะมีอยู่สองอย่างคือรั่วและตัน ถ้ารั่วก็วินิจฉัยได้ไม่ยาก ถ้าหม้อน้ำตัน อาการบ่งบอกที่เห็นได้ชัดก็คือยิ่งวิ่งยิ่งร้อนรถติดๆ ก็ไม่เท่าไรแต่ยิ่งวิ่งยิ่งร้อน ก็ต้องคอยตรวจดูระดับของน้ำซึ่งปัจจุบันก็ง่ายมากตรวจดูได้จากถังพักน้ำ (Coolant reservoir) เลือกและใช้น้ำยาป้องกันและรักษาหม้อน้ำอย่างถูกต้องและตลอดเวลา

ด้านหน้าของหม้อน้ำจะเป็นแผงคอยล์ร้อนหรือคอนเด็นเซอร์แอร์ (Condenser) มักจะมีขนาดเท่าๆ กันกับหม้อน้ำและทำด้วยอะลูมิเนียมทั้งลูกคอยล์ร้อนตัวนี้ก็ทำหน้าที่เช่นเดียวกับหม้อน้ำคือนำเอาความร้อนจากภายในห้องโดยสารซึ่งนำพามาด้วยน้ำยาแอร์ออกระบายทิ้งไป เมื่อคอยล์ร้อนถูกติดตั้งอยู่หน้าหม้อน้ำที่ซึ่งหม้อน้ำต้องการความเย็นจากภายนอกมาช่วยระบายความร้อน

พัดลมระบายความร้อนอาจจะมีติดตั้งไว้ที่หน้าคอยล์ร้อน (รังผึ้งแอร์) หรือหลังหม้อน้ำ จะทำงานด้วยไฟฟ้าที่อาจจะถูกสั่งงานด้วยอุณหภูมิของน้ำหล่อเย็นหรือแรงดันของน้ำยาแอร์ในระบบ ก็ต้องคอยหมั่นตรวจดูการทำงานของพัดลมนี้ว่าทำงานอย่างสม่ำเสมอต่อเนื่องด้วยเรี่ยวแรงที่แข็งขันอย่างเดิมหรือไม่ ถ้าหากรถของท่านแอร์ไม่เย็นฉ่ำโดยเฉพาะตอนกลางวันอุณหภูมิของเครื่องยนต์สูงกว่าปกติในขณะใช้ความเร็วต่ำหรือเมื่อรถติดก็ต้องรีบเร่งตรวจดูได้แล้วก่อนบานปลาย รวมทั้งการทำความสะอาดครีบระบายความร้อนทั้งที่รังผึ้งแอร์และหม้อน้ำที่มักจะเกิดจากคราบฝุ่นละอองเศษซากแมลงจับเกาะทำให้การระบายความร้อนลดประสิทธิภาพลง

ท่อยาง (Hoses) ของหม้อน้ำต้องตรวจดูว่าตำแหน่งที่ติดตั้งอยู่นั้นจะต้องลอยตัวไม่สัมผัสแตะติดหรือเสียดสีกับชิ้นส่วนอื่นใดของเครื่องยนต์หรือส่วนประกอบ โดยเฉพาะกับชิ้นส่วนที่เคลื่อนไหวท่อยางที่อยู่ในสภาพดีต้องไม่บวมพองหรือแฟบติดกัน สายรัดท่อยางต้องไม่มีคมที่จะทำให้ท่อยางฉีกขาดได้ง่ายๆ

ฝาหม้อน้ำ(Radiator cap) จะต้องปิดสนิทกับคอหม้อน้ำหรือคอของถังพักน้ำ แผ่นยางใต้สปริงควบคุมแรงดันที่ฝาหม้อน้ำต้องไม่ฉีกขาด

วาล์วน้ำ (Thermostat) ทำหน้าที่ปิดกั้นทางเดินน้ำระหว่างตัวเครื่องยนต์กับหม้อน้ำโดยจะทำการปิดเปิดให้น้ำไหลผ่านได้ด้วยอุณหภูมิของน้ำตามที่กำหนดไว้ เมื่อใดที่วาล์วน้ำไม่เปิดให้น้ำไหลผ่านที่อุณหภูมิที่ถูกต้อง เครื่องยนต์ก็จะมีปัญหา เช่น วาล์วน้ำเปิดตลอดเวลาหรือถอดวาล์วน้ำออกทิ้งหรือวาล์วน้ำเปิดเร็ว (อุณหภูมิต่ำ) ทำให้อุณหภูมิของเครื่องเย็นกว่าที่กำหนดหรือไม่สม่ำเสมอ เครื่องยนต์ก็จะสึกหรอเร็ว กินน้ำมันเชื้อเพลิงมาก กำลังตก

รถปัจจุบันจะใช้อุณหภูมิของเครื่องยนต์ (น้ำหล่อเย็นในระบบ) เป็นตัวกำหนดในการปรับอัตราส่วนผสมและจังหวะของการจุดระเบิด ถ้าวาล์วน้ำไม่เปิดก็หมายถึงน้ำในระบบระบายความร้อนไม่สามารถนำพาเอาความร้อนจากเครื่องยนต์ไปสู่หม้อน้ำได้ การระบายความร้อนก็ไม่เกิดขึ้น อาการที่พูดว่าเครื่องร้อนจึงเกิดขึ้น เมื่อใดที่อุณหภูมิความร้อนของรถสูงขึ้นอย่างรวดเร็วผิดปกติขับช้าก็ร้อนขับเร็วก็ร้อน ติดตั้งพัดลมเพิ่มเติมแล้วก็ยังร้อนอยู่ วาล์วน้ำคือจุดแรกที่จะต้องถอดออกมาตรวจสอบ

ครับ จุดใหญ่ใจความเรื่องสาเหตุที่ทำให้เครื่องร้อนก็มาจากที่กล่าวไว้ข้างต้นนั้นทำความรู้ ทำความเข้าใจวันละเล็กละน้อยในแต่ละจุด และตรวจตราดูแลอย่างสม่ำเสมอ เปลี่ยนหรือซ่อมตามสภาพที่ควรจะเป็น ปัญหาที่จะทำให้เครื่องร้อนก็จะไม่เกิดขึ้น