หากคุณมีโอกาสขับเจ้าตัวลุยคันเก่งเข้าไปท่องเที่ยวในเส้นทางแบบออฟโรดเต็มพิกัด สภาพเส้นทางแบบหนึ่งที่มีโอกาสพบค่อนข้างแน่นอนก็คือ เนินเอียง หรือเนินแบบตะแคง แต่บางครั้งเนินเอียงแบบนี้หละครับ ที่ดูแล้วเหมือนไม่ค่อยมีพิษสงอะไรมากนัก ก็ทำให้ขาลุยตัวจริงเสียงจริงพลาดท่าเสียหลักจนพลิกตะแคงแอ้งแม้งอยู่ข้างทางกันมานักต่อนักแล้ว

ผมเคยมีโอกาสคุยกับนักแข่งระดับมือพระกาฬบางคนที่เคยไปแข่งรายการใหญ่ระดับโลก เกี่ยวกับเรื่องราวในการแข่งขันหลายครั้งที่ผ่านมา เรื่องหนึ่งที่เขาเล่าให้ฟังก็คือเรื่องของการข้ามเนินเอียงคล้ายกับที่กำลังจะพูดถึงกันอยู่ แต่เนินเอียงที่สิงห์ทะเลทรายต้องพบจะมีลักษณะเป็นดูน หรือเนินทรายสูงชัน ดังนั้นเพื่อความสะดวกรวดเร็วจึงต้องเลือกไต่ผ่านด้านใดด้านหนึ่งของเนินแทนที่จะผ่านไปตรงกลางที่ทั้งสูงชันและใช้ระยะทางมากกว่า แต่การเลือกผ่านแต่ละข้างนั้นก็ต้องมีหลักคิด คือต้องเลือกด้านที่มีลมปะทะเพราะทรายจะแน่นกว่าอีกด้านที่อยู่ท้ายลม หากเลือกผิดนั่นหมายความว่าต้องติดอยู่ในหล่มทราย และใช้เวลานานกว่าจะหลุดออกมาได้...

สำหรับบ้านเราที่ไม่ได้มีดูนทรายให้ผ่าน แต่มักเป็นเนินเอียงแบบเนินเขา พร้อมกับมีอุปสรรคอย่างโขดหิน และหลุมลึกผสมกัน ทั้งยังมีความชันแตกต่างกันไปนั้น ใครที่เคยขับผ่านเนินแบบนี้ ไม่ว่าจะเป็นสนามจำลองหรือของจริง คงทราบดีว่าให้ความรู้สึกหวาดเสียวเหมือนรถกำลังจะพลิกลงมาอย่างไรอย่างนั้นทีเดียว หลายคนถึงกับบอกว่าหวาดเสียวกว่าขึ้น/ลง เนินชัน ตรงๆ หลายเท่า

ในพื้นที่จริงนั้นดูเหมือนจะโหดร้ายกว่าในสนามจำลองมาก เพราะเส้นทางแบบนี้ แทร็คด้านล่างมักเป็นรองรูปตัววี อันเกิดจากน้ำไหลมาจากด้านบนลงมากัดเซาะจนเป็นร่องลึก หรือรถคันก่อนหน้านี้ที่วิ่งผ่านไปพร้อมกับน้ำหนักซึ่งถ่ายลงไปยังล้อด้านล่างมากกว่า ขุดตะกุยให้ทางเป็นร่องลึก เพิ่มความชันมากยิ่งขึ้น

เอาเป็นว่าหากคุณพบกับสภาพเส้นทางเช่นนี้อยู่เบื้องหน้าและจำเป็นต้องผ่านไปโดยไม่มีทางอื่นให้เลือก อันดับแรกก็คือต้องตั้งสติให้ดี หรือจะลงมาสำรวจแนวร่อง หลุม โขดหินหรืออะไรที่เป็นอุปสรรคอยู่เบื้องหน้าก่อน ก็ไม่ใช่เรื่องเสียหาย เสียฟอร์มแต่อย่างใด

เมื่อตั้งสติดีแล้วค่อยใช้ความเร็วคงที่ ไต่ขึ้นไปเรื่อยๆ จนได้ระดับความสูงที่รถจะผ่านไปได้ จึงค่อยหักพวงมาลัยให้ได้แนวระนาบเดียวกับพื้น ค่อยๆ ขับผ่านไปช้าๆ อย่าเร่งเครื่องหรือเบรกอย่างกะทันหันไม่ว่าจะเกิดอาการแปลกๆ อะไรขึ้น สิ่งที่ต้องระวังก็คือหลุม ขอนไม้ หรือโขดหิน ที่สำรวจไว้ล่วงหน้า เพราะบางครั้งอาจทำให้ล้อเปลี่ยนทิศทางไปได้ อย่าตกใจหากเกิดอาการลื่นไถล

เมื่อความชันมากขึ้นเรื่อยๆ ผู้ขับมักเกิดความรู้สึกว่ารถกำลังเอียงใกล้จะพลิก ทั้งที่หากดูจากพื้นราบแล้วจะพบว่าตัวรถอาจไม่เอียงมากอย่างที่รู้สึก บางครั้งอาจเกิดความรู้สึกกลัวสัญชาตญาณจะสั่งให้เรารีบหักพวงมาลัยขึ้นด้านบนหรือไต่ขึ้นให้สูงขึ้นไปอีก แน่นอนตำแหน่งของล้อที่เปลี่ยนไปย่อมทำให้จุดศูนย์ของรถเปลี่ยนไปด้วย พูดง่ายๆ ก็คือเมื่อเราหักพวงมาลัยขึ้นเพราะกลัวรถพลิก จุดศูนย์ถ่วงอย่างน้ำหนักส่วนใหญ่ของรถก็คือเครื่องยนต์และห้องเกียร์ที่อยู่ด้านหน้าก็ถูกย้ายให้ไปอยู่ในตำแหน่งสูงขึ้น ขณะที่ฐานจะอยู่บนล้อด้านล่างที่เอียงแต่พื้นอยู่ คราวนี้สิ่งที่คุณกลัวก็คือการที่รถจะพลิกตะแคงลงมาก็อาจเป็นเรื่องจริงได้

วิธีแก้ไขหากรู้สึกว่าอยู่ในตำแหน่งสูงเกินไปก็คือหักพวงมาลัยไปทางด้านล่างของเนิน แน่นอนว่าอาจฝืนเป็นเรื่องความรู้สึกว่าจะตกลงไปแล้วกลับหักพวงมาลัยเลี้ยวไปด้านล่างอีก แต่นี่คือการแก้ไขที่ถูกต้องครับ จากนั้นจึงค่อยๆ ไต่ลงมาช้าๆ หากเกิดอาการไถลอย่าตกใจกระแทกเบรกลงไปอย่างแรงเพราะจะทำให้เกิดการถ่ายทอดน้ำหนักที่อาจพาให้รถพลิกได้อีกเช่นกัน

บางครั้งแม้ว่าจะค่อยเบรกแล้วแต่รถยังไถลไม่หยุดจนกลัวว่าอาจกระทบกระแทกเข้ากับกิ่งไม้ต้นไม้บ้างก็เป็นเรื่องต้องยอมรับครับ เพราะดีกว่าการเบรกจนรถพลิก แต่ที่สำคัญคือหากคุณมีสติการใช้คันเร่งและเบรกอย่างสอดประสานก็อาจช่วยให้พ้นจากสถานการณ์นี้ได้

ที่สำคัญ...ต้องย้ำกันเป็นพิเศษก็คือ “อย่าตกใจ ตั้งสติไว้ให้มั่น” สูตรนี้ใช้ได้กับทุกสถานการณ์ครับ คำนี้เขียนง่าย อ่านง่าย แต่ทำได้ยาก และเป็นคำที่ทุกหลักสูตรการขับรถที่ผมมีโอกาสได้สัมผัส ใช้สอนกันอย่างขึ้นใจ และหากตัวรถเกิดอาการลื่นไถลหรือกลัวว่าจะพลิกให้ฝืนความรู้สึกอย่าหักพวงมาลัยขึ้นด้านบนหรือเร่งเครื่อง ให้หักพวงมาลัยลงด้านล่างเท่านั้น ที่เหลือขอให้ใช้สติแก้ไขสถานการณ์ เพราะเรื่องแบบนี้ไม่มีสูตรสำเร็จแบบ 100%...

หากคุณตกอยู่ในสถานการณ์นี้ ขอให้ใช้สติและความรอบคอบเป็นสำคัญ ที่เหลือขอเพียงให้เทพีแห่งโชคจงสถิตอยู่เคียงข้างคุณ...